Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)

Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) được thành lập tháng 7 năm 2000, là một đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam. Chỉ số giá cổ phiếu trong một thời gian nhất định (phiên giao dịch, ngày giao dịch) của các công ty niêm yết tại trung tâm này được gọi là VN-Index. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh hoạt động như một công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà nước với số vốn điều lệ là một nghìn tỷ đồng. Hiện nay các sở giao dịch chứng khoán trên thế giới thường hoạt động dưới dạng công ty cổ phần.

Tên tiếng Anh của sở giao dịch này là Ho Chi Minh Stock Exchange, được biết đến với tên viết tắt là HOSE. Tên website của sở này lại là HSX (www.hsx.vn) (H – Ho Chi Minh, S – Stock, X – do có cách phát âm giống từ Ex nên được chọn làm từ viết tắt của Exchange)

Hiện ban lãnh đạo gồm:

• Ông Lê Hải Trà – Phụ trách Hội đồng quản trị.
• Ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Thành viên Hội đồng quản trị.
• Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban Điều hành Sở GDCK TP.HCM

** Lịch sử:

Trước năm 1975, tòa nhà của Sở Giao dịch Chứng khoán là Hội trường Diên Hồng thời Việt Nam Cộng hòa, là trụ sở và nơi họp của Thượng viện Việt Nam Cộng hòa, bắt đầu năm 1967 đến 30 tháng 4 năm 1975.

Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, đặt tại số 16 đại lộ Võ Văn Kiệt, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh (số cũ là 45-47 Bến Chương Dương, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, trước đây là Hội trường Diên Hồng) được chính thức khánh thành ngày 20 tháng 7 năm 2000, và các giao dịch bắt đầu từ ngày 28 tháng 7 năm 2000. Từ khi thành lập đến ngày 7 tháng 8 năm 2007, mang tên Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSTC). Từ ngày 8 tháng 8 năm 2007, HSTC mới được đổi tên thành Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).

Ngày đầu, có hai đơn vị được niêm yết, đó là Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (REE) và Công ty cổ phần Cáp và Vật liệu viễn thông (Sacom). Một tuần chỉ có hai phiên giao dịch. Hiện Sở tổ chức giao dịch 5 ngày mỗi tuần. Đến ngày 5 tháng 3 năm 2012 có 308 công ty và 5 chứng chỉ quỹ đầu tư đăng ký niêm yết. Ngày 6 tháng 2, Sở áp dụng chính thức chỉ số mới là VN30 bao gồm 30 mã chứng khoán của 30 công ty có tỉ lệ vốn hóa lớn nhất trong rổ VN-Index. Theo đó VN30 sẽ có 30 mã chính thức và 10 mã dự phòng, cứ sau 6 tháng sẽ lựa chọn lại 1 lần vào tháng 1 và tháng 7 hàng năm.

Từ ngày 5 tháng 3 năm 2012, Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh sẽ bắt đầu thực hiện thêm phiên giao dịch buổi chiều, thời gian giao dịch kéo dài thêm khoảng 1h15, phiên giao dịch sẽ mở cửa vào lúc 9h và kết thúc lúc 14h15, thời gian nghỉ giữa giờ là 11h30 đến 13h.

Ban đầu, tổng sở hữu của người nước ngoài bị giới hạn 20% cổ phiếu (kể cả chứng chỉ quỹ đầu tư) và 40% trái phiếu. Tháng 7 năm 2003, nhằm nâng cao sức hấp dẫn của thị trường và thu hút nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài cũng như tăng tính thanh khoản, chính phủ đã nâng tỷ lệ sở hữu chứng khoán của nước ngoài lên 30% đối với cổ phiếu và hủy bỏ hoàn toàn tỷ lệ sở hữu hạn chế đối với trái phiếu. Cuối năm 2005, giới hạn sở hữu cổ phiếu của người nước ngoài được tăng lên 49%, trừ đối với ngân hàng vẫn giữ là 30%. Để kiểm soát giới hạn này, các nhà đầu tư nước ngoài tham gia giao dịch tại hai trung tâm giao dịch chứng khoán của Việt Nam phải đăng ký để được cấp một mã số giao dịch.

Cuối năm 2006, có 35 công ty chứng khoán được cấp giấy phép. Trong số này, có 9 công ty được phép thực hiện tất cả năm nghiệp vụ chứng khoán: môi giới, lưu ký, tư vấn đầu tư và bảo lãnh phát hành, quản lý quỹ và tự doanh. Vốn điều lệ tối thiểu bắt buộc để công ty được phép thực hiện cả năm nghiệp vụ như vậy là 43 tỷ đồng. Theo Luật Chứng khoán có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2007, mức vốn điều lệ tối thiểu đó là 200 tỷ đồng; các công ty đã được cấp phép hoạt động trước đó được gia hạn một thời gian để tăng vốn cho đủ mức quy định.

Đến cuối năm 2007, có 210 công ty niêm yết trên cả hai sàn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh với mức vốn hóa trên thị trường đạt trên 40% GDP, nếu tính cả trái phiếu, quy mô thị trường đạt gần 50% GDP, đến cuối năm 2007 có khoảng 300.000 nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch trên thị trường[10].

Theo xếp hạng tín dụng của Trung tâm Thông tin Tín dụng thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến thời điểm đầu tháng 12 năm 2007, có 55 doanh nghiệp niêm yết tại HOSE xếp hạng AAA, chiếm 49,55%, con số tương tự tại Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội là 19 doanh nghiệp, chiếm 21,84%.

Ngày 03 tháng 5 năm 2013, HOSE bắt đầu khởi công xây dựng trung tâm dữ liệu dự phòng tại khuôn viên rộng 5.000m2, Khu công viên phần mềm Quang Trung, TP.HCM. Trung tâm có nhiệm vụ chính là dự phòng dữ liệu cho trụ sở chính; ngoài ra trung tâm còn có chức năng cho thuê văn phòng, cho thuê chỗ đặt máy chủ đối với các Công ty, tổ chức, đặc biệt là các công ty chứng khoán thành viên. Trung tâm dữ liệu đạt tiêu chuẩn Tier III và được xem là một Data Center với trang thiết bị công nghệ mang tầm cỡ trong khu vực Đông Nam Á. Đến tháng 5/2014, trung tâm đã chính thức được đưa vào sử dụng. Kinh phí xây dựng trung tâm là gần 300 tỷ đồng.

** Chức năng:

HOSE cũng là một thể chế chính thức mà thông qua đó các trái phiếu chính phủ mới được phát hành và nó có chức năng như một thị trường thứ cấp cho một số phát hành trái phiếu hiện hữu. Tất cả các chứng khoán niêm yết trên Trung tâm giao dịch chứng khoán Việt Nam là bằng đồng Việt Nam.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), chính thức thành lập năm 1996, chịu trách nhiệm đối với việc phát triển thị trường vốn, cấp giấy phép niêm yết chứng khoán cho các công ty và giấy phép hoạt động cho các công ty chứng khoán, ban hành các quy định. Để được niêm yết, một công ty phải có lãi hai năm liên tục, có vốn điều lệ tối thiểu 5 tỷ đồng và có ít nhất 50 cổ đông ngoài công ty, nắm giữ ít nhất là 20% cổ phiếu. Các công ty liên doanh với nước ngoài về mặt kỹ thuật thì đủ tư cách niêm yết, nhưng để được niêm yết trên sàn, các công ty này phải được tổ chức lại thành công ty cổ phần. Các công ty muốn được niêm yết thì phải được một công ty kiểm toán độc lập, được chấp thuận thực hiện kiểm toán và công khai báo cái tài chính cũng như bản cáo bạch bốn lần theo bốn quý trong năm.

Cơ chế giao dịch trên HOSE là một hệ thống đặt – khớp lệnh tự động. “Năng lực của hệ thống là 300.000 lệnh mỗi ngày. Giá chứng khoán giao dịch bị giới hạn biên độ thay đổi hàng ngày là cộng-trừ 7% so với giá đóng cửa ngày hôm trước. Riêng trong ngày niêm yết đầu tiên của một cổ phiếu, chỉ thực hiện một đợt khớp lệnh, giá giao dịch được thực hiện với biên độ cộng-trừ 20%”.

Việc thanh toán được thực hiện tập trung qua Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), một ngân hàng thương mại quốc doanh. Nhiều ngân hàng nội địa và công ty chứng khoán được phép nhận lưu ký chứng khoán, còn Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh của Ngân hàng Hồng Kông-Thượng Hải (HSBC) và ngân hàng Deutsche Bank được nhận lưu ký của khách hàng nước ngoài. Việc lưu ký cũng thực hiện tập trung tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, một cơ quan trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

** Phương thức giao dịch cổ phiếu:

Mệnh giá mỗi cổ phiếu (và chứng chỉ quỹ đầu tư) được quy định thống nhất là 10.000 đồng, đơn giá trái phiếu là 100.000 đồng. Việc giao dịch được thực hiện vào buổi sáng, từ thứ hai đến thứ sáu trong tuần. Giao dịch cổ phiếu và chứng chỉ quỹ có ba đợt khớp lệnh từ 8h20 đến 10h30, một đợt giao dịch thỏa thuận từ 10 h 30 đến 11 h; giao dịch trái phiếu là giao dịch thỏa thuận, từ 8h 20 đến 11h.

• Đợt 1: Từ 9h00 – 9h15 là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa (ATO)
• Đợt 2: Từ 9h15 – 11h30 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 1
• Nghỉ giữa giờ từ 11h30 – 13h
• Đợt 3: Từ 13h – 14h30 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 2
• Đợt 4: Từ 14h30 – 14h45 là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa (ATC)
• Giao dịch thỏa thuận: 9h – 11h30, 13h – 15h (Cổ phiếu + trái phiếu)

** Phương thức giao dịch trái phiếu:

Trái phiếu chỉ giao dịch thoả thuận

🌐FIF – Finance Investment Fund

🌐FIF Youtube Channel

Tags: giao dịch cổ phiếu, giao dịch trái phiếu, HOSE, Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, VN-Index